Rối loạn tiền đình
thường gặp ở những người từ lứa tuổi trung niên hay người già. Bệnh xảy ra
thường không có dấu hiệu báo trước.
Dấu hiệu thường xuất hiện vào buổi sáng sớm
sau khi tỉnh dậy, người bệnh đột ngột choáng váng mọi vật chao đảo, kèm theo
rối loạn thần kinh thực vật làm cho toàn thân vã mồ hôi hoặc có thể da mặt bị
tím tái, tim đập nhanh, buồn nôn hay nôn mửa liên tục...
Theo Đông y thường thấy biểu hiện bởi hai thể
loại đó là "thực chứng" và "hư chứng".
Đối với thực chứng:
Đột nhiên ù tai rồi chóng mặt, hoa mắt, nhà cửa
cảm thấy như đảo lộn, nghiêng ngửa buộc người bệnh phải luôn nhắm nghiền mắt và
nằm xuống không sẽ bị ngã. Đây là trường hợp theo Đông y là do can hỏa hóa
phong rồi bốc lên mà sinh bệnh là chủ yếu. Cũng có thể do đờm thấp đình trệ, mà
làm khí thanh dương không đưa lên được khiến phát ra bệnh. Trong trường hợp
thực chứng này người ta sử dụng phương "Thiên ma câu đằng ẩm" trích
trong Tạp bệnh chứng trị tân nghĩa.
Phương gồm các vị:
Câu đằng 12g, ích mẫu 12g, ngưu tất 12g,
phục thần 12g, sơn chi 12g, tang ký sinh 12g, dạ giao đằng 10g, đỗ trọng 10g,
hoàng cầm 10g, thạch quyết minh sống 20g, thiên ma 8g, hà thủ ô trắng 10g. Sắc
uống ngày 1 thang chia 2 - 3 lần trong ngày. Uống 3 - 5 thang liền.
Phương "Nhị căn thang" (Phúc kiến Trung
y dược). Tác dụng hoạt huyết hóa ứ, lợi thấp, khử đờm, trị rối loạn tiền đình,
gồm: Cát căn 20g, hải đới căn 30g, xuyên khung 12g, bán hạ 10g, thạch xương bồ
16g, đại giả thạch 16g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 - 3 lần trong ngày. Cần
uống 3 - 6 thang liền.
Đối với hư chứng:
Triệu chứng cũng xảy ra đột ngột bị ù tai rồi
chóng mặt, hoa mắt, cơn chóng mặt cũng có thể xảy ra trong chốc lát hay mấy
tiếng đồng hồ hoặc vài ngày. Đây là bệnh chứng xảy ra chủ yếu do can, thận,
tâm, tỳ suy, thận kém nên không nuôi dưỡng được can huyết mà làm cho can dương
vượng lên khiến phát sinh bệnh.
Với bệnh chứng này người ta thường sử dụng
phương "Kỷ cúc địa hoàng hoàn" trích trong Y cấp. Gồm các vị: Bạch
cúc hoa 120g, câu kỷ tử 120g, đơn bì 120g, phục linh 120g, trạch tả 120g, sơn
dược 160g, sơn thù 160g, thục địa 320g. Tất cả tán bột làm hoàn. Ngày uống 8 -
16g, chiêu với nước muối nhạt.
Định huyễn thang (trích trong Trung Quốc Trung y
bí phương đại hoàn). Tác dụng hóa đờm tức phong, kiện tỳ khử thấp, trị rối loạn
tiền đình, gồm: Bạch tật lê 20g, trạch tả 20g, thiên ma 16g, bán hạ 16g, đạm
trúc diệp 12g, phục thần 12g, cát nhân 12g, long cốt 30g (sắc trước). Sắc uống
ngày 1 thang, chia 2 - 3 lần trong ngày. Cần uống 5 - 10 thang liền. Rất hiệu
nghiệm.
Chỉ huyễn trừ vựng thang (trong Trung Quốc Trung
y bí phương đại toàn). Tác dụng hóa đờm, lợi thấp, khử ứ, trị rối loạn tiền
đình, gồm bán hạ 12g, ngưu tất 12g, sinh khương 12g, xa tiền tử 30g, trạch lan
16g, quế chi 16g, bạch truật 20g, hổ phách 6g, đan sâm 24g, phục linh 24g, mẫu
lệ 40g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 - 3 lần trong ngày. Cần uống 5 - 7 thang
liền sẽ hiệu nghiệm.
Rối loạn tiền đình có thể chữa trị có hiệu quả và an toàn bằng các món ăn từ óc
lợn:
- Óc lợn: Óc lợn 1 bộ, dùng nước sôi để nguội rửa sạch huyết, đem hầm kỹ
trong 30 phút rồi ăn trong ngày, một liệu trình kéo dài 7 ngày. Hoặc: Óc lợn
100g, hành 20g, gừng tươi 10g, rượu vang 10g, dầu vừng 10g, tỏi 20g, xì dầu vừa
đủ. Óc lợn rửa sạch và loại bỏ gân máu. Đặt óc lợn lên một đĩa cùng gừng và
hành, vẩy rượu vang lên trên rồi đem hấp cách thủy chừng 30 phút, sau đó chế
thêm dầu vừng, tỏi, xì dầu, trộn đều ăn trong ngày.
- Óc lợn, trứng gà: Óc lợn 1 bộ, trứng gà 1 – 2 quả. Óc lợn rửa sạch
huyết, loại bỏ gân máu, đánh đều với trứng gà rồi tráng chín ăn trong ngày.
Hoặc: Óc lợn 1 bộ, nhục dung 12g, thỏ ty tử 12g, thục địa 12g, kỷ tử 15g. Các
vị thuốc sắc kỹ, bỏ bã, lấy nước rồi cho óc lợn vào đun chín, chế thêm gia vị,
ăn trong ngày.
- Óc lợn, thiên ma, kỷ tử: Óc lợn 1 bộ, thiên ma 10g (thái lát), kỷ tử 15g, óc
lợn rửa sạch huyết, loại bỏ gân máu, hấp cách thủy cùng thiên ma và kỷ tử, chế
thêm gia vị ăn trong ngày. Hoặc óc lợn 1 bộ, thiên ma 10g, gạo tẻ 250g, đem gạo
và thiên ma nấu thành cháo rồi cho óc lợn vào đun chín, chế thêm gia vị, chia
ăn vài lần trong ngày.
- Óc lợn, mộc nhĩ đen: Óc lợn 1 bộ, mộc nhĩ đen 15g, não lợn rửa sạch huyết,
loại bỏ gân máu. Mộc nhĩ ngâm nước lạnh 15 phút rồi rửa sạch, cho vào chảo xào
trong 30 phút với 1 thìa dầu thực vật. Cho thêm 1 thìa rượu vang, muối, gia vị
vừa đủ và một chút nước đun sôi. Sau đó cho óc lợn vào, chế thêm 1 bát nước nhỏ
rồi đun nhỏ lửa trong 40 phút nữa. Khi ăn, có thể cho thêm hạt tiêu và các gia
vị khác.
- Óc lợn, đông trùng hạ thảo: Óc lợn 1 bộ, rửa sạch huyết, loại bỏ gân máu, đông
trùng hạ thảo 10g rửa sạch, để ráo nước. Hai thứ đặt lên đĩa, cho thêm một thìa
rượu vang, 2 thìa nước lạnh và một chút muối ăn rồi hấp cách thủy, ăn trong
ngày.
Hoặc: Óc
lợn 1 bộ, tiểu mạch 30g, đại táo 1 quả. Cho tiểu mạch vào 2 bát nước to, sắc kỹ
tiểu mạch bằng lửa nhỏ trong nửa giờ rồi bỏ bã, lấy nước. Cho đại táo và óc lợn
(đã ngâm kỹ bằng nước ấm) vào cùng với 2 thìa đường trắng, nửa thìa rượu vang,
hầm kỹ trong 30 – 60 phút là được. Chia ăn 2 lần trong ngày.
- Óc lợn 1 bộ rửa sạch huyết, loại bỏ gân máu,
hoài sơn 15, kỷ tử 15g. Tất cả đem hấp cách thủy rồi chế thêm gia vị ăn trong
ngày.
Lương y Khương Sinh
0 nhận xét:
Đăng nhận xét